Hak holowniczy

Przedmioty:

Hak holowniczy
Pościel
Gniazdo 7-pinowe (standardowe)
Gniazdo 13-pinowe (bez magistrali CAN)
Gniazdo 13-pinowe (z magistralą CAN)
Pomocnicze urządzenie sprzęgające i hamulcowe

Hak holowniczy:
Hak holowniczy zwykle montowany jest później w samochodzie. Często możesz wybierać pomiędzy:

Hak holowniczy ze stałą kulą
Hak holowniczy ze zdejmowaną kulą
Elektrycznie chowany hak holowniczy

Najczęściej montowany jest hak holowniczy ze zdejmowaną kulą (patrz zdjęcie). Sam hak holowniczy ma często kształt litery U i jest przykręcony do belek skrzynkowych samochodu na obu końcach. W innych samochodach może to być metalowy drążek montowany tylko z tyłu belek skrzynkowych.

Montaż haka holowniczego jest często dość prosty. Po zdjęciu tylnego zderzaka (a często także tylnych świateł) można zdemontować stalową belkę zderzaka. Hak holowniczy zajmuje jego miejsce. Należy go następnie przymocować do nadwozia za pomocą 4 lub 6 śrub (skonsultuj się z producentem w sprawie momentów dokręcania, jest to bardzo ważne!). Należy pamiętać, że w niektórych samochodach należy jeszcze wywiercić otwory w częściach nadwozia!
Należy pozostawić wystarczająco dużo miejsca na hak holowniczy, dowolny przycisk do demontażu/montażu i oczywiście listwę zasilającą. To również musi być dostępne. Podłączenie okablowania jest często trudniejsze. Zostanie to wyjaśnione w następnym rozdziale.

Okablowanie:
Kupując hak holowniczy możesz wybrać gniazdo 7-pinowe lub 13-pinowe. Różnica jest taka, że 13-pinowe złącze ma stały i przełączany plus, który jest niezbędny do pracy lodówki i oświetlenia wnętrza np. w przyczepie kempingowej. Jest to szczegółowo opisane (z przypisaniem pinów i kolorami) na stronie oznaczenia zacisków (gniazdo).

Poniższe obrazy przedstawiają okablowanie standardowego 7-pinowego, standardowego 13-pinowego lub 13-pinowego okablowania haka holowniczego magistrali CAN.

Gniazdo 7-pinowe (standard):
Wiązka przewodów biegnie bezpośrednio od gniazda do tylnych świateł. To jest najprostsza wersja. Często są to gotowe zestawy, które są robione specjalnie pod konkretny typ samochodu, dzięki czemu można podłączyć wtyczki tylnych lamp do wiązki elektrycznej. Następnie należy ponownie zamontować wtyczki zestawu kabli na tylnych światłach. Oznacza to, że okablowanie nie wymaga regulacji, ponieważ tylko wtyczki są ze sobą prawidłowo zatrzaśnięte. Okablowanie to można zainstalować bardzo szybko i łatwo.
Przykład takiej znormalizowanej wiązki przewodów można zobaczyć na obrazku poniżej.

Na zdjęciu wiązka elektryczna Volkswagena Polo 9N. Ta wiązka przewodów jest montowana pomiędzy standardowymi wtyczkami a tylnymi światłami. Ponieważ wiązka przewodów została zaprojektowana specjalnie dla tego Polo, wszystkie kable mają odpowiednią długość, a przewody są we właściwych miejscach we wtyczkach. Poniżej znajduje się wyjaśnienie, co oznaczają oznaczenia od A do D:

Odp.: Tutaj wpina się wtyczki tylnych świateł.
B: Te wtyczki są wpinane w tylne światła.
C: Jest to kabel uziemiający, który należy zamontować do punktu uziemiającego na nadwoziu.
D: Te osiem kabli jest przeznaczonych do gniazda 7-pinowego. Jeden przewód pełni funkcję wyłączania tylnego światła przeciwmgłowego samochodu po otwarciu osłony gniazda. Z wtyczki A napięcie jest podawane zarówno do wtyczki B (do tylnych świateł), jak i przewody do gniazda (D). Ta wiązka przewodów nie ma stałego ani przełączanego plusa. W tym celu należy zamontować gniazdo 13-pinowe i wyciągnąć dwa przewody na przód auta, aby podłączyć je do skrzynki bezpieczników.

Gniazdo 13-pinowe (bez magistrali CAN):
Kable biegną od gniazda do tylnych świateł (jak w przypadku 7-pinowego). Tylne światła bezpośrednio sterują światłami przyczepy. W przypadku gniazda 13-pinowego istnieje również stały i przełączany plus. Są one podłączone do napięcia 12 V poprzez skrzynkę bezpieczników (pod deską rozdzielczą lub pod maską). Na stały plus zawsze jest napięcie, a przełączany plus otrzymuje napięcie tylko wtedy, gdy zapłon jest na zacisku 15 (zapłon włączony lub gdy silnik jest uruchomiony).
Okablowanie biegnie naturalnie od wewnątrz (nad progiem), ale może też poprowadzić się do przodu po prawej stronie. Zależy to od typu pojazdu. W niektórych samochodach przewody biegną również pod samochodem od tyłu do przodu.

1.	L	Kierunkowskaz w lewo	Geel
2.	54G	Tylne światło przeciwmgielne (dawniej stałe plus)	Brązowy / Niebieski
3.	31	Masa	Dowcip
4.	R	Kierunkowskaz w prawo	Zielony
5.	58R	Światło tylne, prawy obrysowy, oświetlenie tablicy rejestracyjnej	Brązowy
6.	54	Światła stopu	Czerwone
7.	58L	Światło tylne, obrysowe boczne Lewe	Czarne

Uwaga! Przyporządkowanie pinów na listwie zasilającej jest ujednolicone. Kolory przewodów mogą się różnić w zależności od producenta. Sprawdź poprawną instrukcję montażu lub dane fabryczne!

Gniazdo 13-pinowe (z magistralą CAN):
Wersja z magistralą CAN wykorzystuje urządzenie sterujące. Ta jednostka sterująca steruje oświetleniem (z wyjątkiem świateł stopu) przyczepy. Przewody magistrali CAN biegną od BCM (pokładowy moduł sterujący, każdy producent ma swoją nazwę) do jednostki sterującej haka holowniczego. Informacja o tym, które oświetlenie powinno być włączone, przesyłana jest tymi przewodami magistrali CAN. Dodatkową funkcją tego systemu magistrali CAN jest rozpoznawanie uszkodzeń oświetlenia przyczepy. Kierowca otrzyma powiadomienie. Jest to stale monitorowane przez sterownik przyczepy, tak jak ma to miejsce dzisiaj w samochodzie z uszkodzonym oświetleniem.
Światła stopu są sterowane oddzielnie, więc w przypadku awarii magistrali CAN w sterowniku przyczepy światła stopu będą działać. Stałe i przełączane przewody dodatnie są również obecne w listwie zasilającej. Służą one teraz również jako źródło zasilania sterownika przyczepy.
Jednostka sterująca przyczepy zawsze będzie musiała zostać zakodowana za pomocą markowego sprzętu diagnostycznego.

Gniazdo 13-pinowe może być zaprojektowane jako Jaeger (najczęściej) lub Multicon. Multicon West to połączenie gniazda 7-pinowego i 13-pinowego. Bez problemu można zamontować 7-pinową wtyczkę przyczepy. Stosowane są tylko duże, wewnętrzne styki (nr 1 do 7). W takim przypadku zewnętrzne pozostają puste. Nie ma potrzeby stosowania wtyczki adaptera. Zewnętrzne styki są używane tylko wtedy, gdy podłączona jest 13-pinowa wtyczka tego samego typu.

1.	L	Kierunkowskaz w lewo	Geel
2.	54G	Tylne światło przeciwmgielne (dawniej stałe plus)	Niebieski
3.	31	Masa	Dowcip
4.	R	Kierunkowskaz w prawo	Zielony
5.	58R	Światło tylne, prawy obrys, oświetlenie tablicy rejestracyjnej	Brązowy
6.	54	Światła stopu	Czerwone
7.	58L	Światło tylne, obrysowe boczne Lewe	Czarne
8.	8	Światła cofania	Szary
9.	9	Stały plus (np. do oświetlenia wnętrza)	Brązowy/Niebieski
10.	10	Przełączany plus (np. przyczepa akumulatorowa lub chłodnia)	Brązowo-czerwony
11.	11	Pusta pozycja (ewentualnie uziemiona)	Biały / czerwony
12.	12	Pusta pozycja	-
13.	13	Masa	Czarny / biały

Multicon Feder:
Multicon Feder jest poprzednikiem Multicona Westa. Różnica między nimi polega na przypisaniu zewnętrznych pinów; 8 do 13. W Multiconie Feder (patrz zdjęcie) są to styki płaskie, a w Multiconie West są to styki okrągłe.

Połączenie „Feder” nie jest już dziś używane, ponieważ jest bardziej wrażliwe na zakłócenia niż „Zachód”. Do tego gniazda można także podłączyć wtyczkę 7-pinową np. zwykłą przyczepkę lub bagażnik rowerowy.

Sprzęgło pomocnicze i urządzenie hamulcowe:
Aby prawidłowo przymocować przyczepę do pojazdu, prawnie wymagane jest zastosowanie pomocniczego urządzenia sprzęgającego lub hamulca zrywalnego. Jeśli przyczepa odczepi się od haka holowniczego na skutek usterki lub niewłaściwego działania podczas jazdy, musi być obecny system bezpieczeństwa, który zadziała.
W przypadku przyczep o maksymalnej masie (przyczepy z ładunkiem) do 1500 kg wystarczające jest zastosowanie sprzęgu pomocniczego. Sprzęg pomocniczy to nic innego jak gruba stalowa linka, która z jednej strony mocowana jest do przyczepy, a z drugiej mocowana do samochodu. Jeśli podczas jazdy przyczepa odłączy się od dyszla, linka zapewni, że przyczepa będzie nadal podążać za samochodem. Sprzęg pomocniczy nie uruchamia hamulca przyczepy.
Jeżeli maksymalna masa przyczepy przekracza 1500 kg, musi być ona wyposażona w urządzenie hamujące. Urządzenie hamulcowe zrywalne składa się z linki stalowej, która załącza hamulec ręczny przyczepy w przypadku poluzowania się jej od dyszla podczas jazdy. Linka stalowa jest cieńsza niż w przypadku złącza pomocniczego; lina musi pęknąć pod wpływem określonej siły rozciągającej po zaciągnięciu hamulca ręcznego. Przyczepa hamuje wówczas samodzielnie, nie będąc podłączona do samochodu. Niedopuszczalne jest posiadanie w jednej przyczepie zarówno sprzęgu pomocniczego, jak i urządzenia hamulcowego odłączającego. W sytuacji awaryjnej koła przyczepy blokują się na skutek działania hamulca zrywalnego, podczas gdy przyczepa jest ciągnięta przez samochód za pomocą sprzęgu pomocniczego.

Zdjęcia po prawej stronie przedstawiają cztery możliwości montażu sprzęgu pomocniczego i urządzenia hamującego zrywalnego. Kabel musi być zawsze podłączony do stałej części haka holowniczego lub nadwozia samochodu. Na rysunku 1 na haku holowniczym zamontowany jest specjalny wspornik. Kabel należy umieścić w pętli we wsporniku.
Na rysunkach 2, 3 i 4 kabel jest przymocowany do stałego punktu na nadwoziu samochodu. Tym stałym punktem może być również otwór we wsporniku haka holowniczego, w którym zamontowana jest kula. Również w tym przypadku można założyć dodatkową pętlę wokół haka holowniczego, jak pokazano na rysunku 4. Zabronione jest układanie linki w pętlę nad kulą haka holowniczego bez połączenia tej linki lub pętli z stałą częścią haka holowniczego lub nadwozia. Obecnie kara wynosi ponad 150 euro.

W samochodach wyposażonych w hak holowniczy składany (elektronicznie) często nie ma możliwości zamontowania wspornika jak na zdjęciu 1 powyżej. Kula holownicza często ma inny kształt; często ma to kształt kwadratowy lub prostokątny. Często zwraca się uwagę na samą kulę, w której można zamontować kabel, ale doświadczenie pokazuje, że nie zawsze tak jest. Producent, w tym przypadku także sprzedawca, może dostarczyć akcesoria pasujące do danej kuli haka holowniczego. Zapytaj w tej sprawie sprzedawcę marki.

Montując linkę należy zwrócić uwagę, aby podczas jazdy nie dotykała ona podłoża, nawet jeśli samochód zawali się z tyłu. Uszkodzenie kabla prowadzi do zawodnego systemu bezpieczeństwa.